Kurzeme

In Vilnius kwam eem jongen/man van in de 40 aan mijn tafel zitten op het terras van een druk bezocht straatje. Hij vroeg eerst of ik geen bezwaar had. Aan de klank hoe hij een dark beer bestelde leidde ik af dat hij een Hollander is. Er zat hem iets dwars, dat kon je aan zijn lichaamstaal afleiden. Er was niets waarop hij zijn boosheid kon botvieren dan aan zijn sigaret.Dan weer een slok bier en naar links en rechts kijken., totdat hij merkte dat ik hem observeerde. Tourist? vroeg hij in het Engels. Yes, and yoy? Me to. You are from....? vroeg hij want dan konden we in het Nederlands doorgaan.Hij was met Djoser en de avond ervoor geland in Vilnius.Hij ergerde zich aan de groep en vooral aan het gebrek aan historische kennis van de te bezoeken landen. We begonnen het over de geschiedenis van deze landen te krijgen nen hij was erg geinteresseerd. Wist veel , zodoende konden we wat uitwisselen. Omdat ik toen nog naar de Berezina wilde, vertelde ik er over.Ook over het huzaren stuk van de Nederlanders daar. Dat bracht mij op Jan Monteyn, die als jongen uit Oudewater later een beroemd etser is geworden. Hij leeft nu in Thailand. Jan die samen met zijn vriend Hein zich meldden bij de Kriegsmarine.Ze leden schipbreuk in de Oostzee en werden in 1944 ingezet bij een Nederlands SS bataillon in Koerland/Kuzeme. Dat was een oud hertogdom wat nu deel uitmaakt van Letland.Het heeft zelfs in de 18e eeuw kolonien gehad, o.a Gambia in W.Afrika.Monteyn en vriend Hein lagen daar tegenover het Rode Leger dat ook het noordelijk gelegen Leningrad hadden bevrijd.Het was daar een loopgravenoorlog en op een dag werd Hein doodgeschoten. Wat later kreeg Jan 'een schot naar huis» Hij kreeg een scherf in zijn hoofd en zijn terugtocht werd een nachtmerrie. Dirk Ayelt Kooiman heeft over het leven van Jan Monteyn een zeer boeiend boek geschreven als ware het een monoloog. Mijn gespreksgenoot is verbaasd. Dat! Dat had hij nu altijd al willen weten, hij had vaag iets over Monteyn gehoord en die zou een boek etc. Ik zeg: Nee, Dirk Ayelt Kooiman heeft het boek geeschreven en Jan heeft hier in Koerland gevochten. Ga het lezen!Toen ik opstond stak hij met een dankbare uitdrukking op z gezicht zijn hand uit, als wilde hij een saluut aan mij brengen omdat ik die kwestie geklaard had. We zullen elkaar wel niet weer zien, zei hij tot afscheid. Ik haalde de schouders op, zoiets ga je steeds minder zeggen als je reist.